Thứ Năm, 17 tháng 1, 2013

SỨC KHỎE,BỆNH TẬT và DƯỠNG SINH



  "Early to bed early to rise
              Make a man healthy,wealthy and wise."

Hầu như mọi người đều cho rằng sức khỏe là trạng thái đối lập với bệnh tật nên khi cảm thấy mình không mắc bệnh gì thì cứ nghĩ là mình khỏe,mà đang khỏe thì không mấy hứng thù quan tâm tới vấn đề sức khỏe trừ phi đang bệnh hoặc vừa trải qua một trận bệnh ra trò.Nhưng nếu ai nhớ lại câu ông bà xưa nói"Bảy mươi chưa què chớ cậy mình lành",và nhìn ra chung quanh để rút kinh nghiệm thì chắc phải giật mình nghĩ lại,vì dường như ranh giới giữa sức khỏe và bệnh tật  chỉ là một làn sương khói mong manh.

Một người đang khỏe có thể là một người mới hết bệnh hoặc sắp tái bệnh.Một người đang bệnh có thể là một người vừa hết khỏe hoặc sắp khỏe lại.Thông tin cập nhật của hai trạng thái khỏe và bệnh đến với nhận thức của ta luôn chậm hơn tốc độ diễn tiến của chúng rất nhiều.Bởi vậy,để xác định rõ hiện trạng sức khỏe của ta bằng cảm giác chủ quan là một "mission impossible".

Ở những nước tiên tiến,người dân có thói quen đi khám sức khỏe định kỳ hàng năm hoặc nửa năm.Ở nước ta vì điều kiện y tế xã hội còn kém nên dân ta chưa có được thói quen tốt đó,bởi vậy việc phát hện trễ những căn bệnh nguy hiểm thường dẫn tới những hậu quả đáng tiếc.

Nhưng nói vậy không phải là hết cách.Dân ta có truyền thống anh hùng sống chung với lũ.Khi đã xem lũ là bạn thì sẽ thấy lũ hào phóng biết bao.Lũ đem cá linh biếu không cho ta nhậu xả láng mà vẫn còn dư dã để làm mắm bán ra các tỉnh,hehe.

Cơ thể ta là một hiệp chủng quốc với các cộng đồng đa sắc tộc của đủ thứ chủng loải ký sinh trùng,vi trùng,siêu vi trùng,vi khuẩn.Khi nào cơm lành canh ngọt thì thiếp thiếp chàng chàng.Khi nào hết cơm hết rượu thì hết ông tôi !!!Ấy là chưa kể đến môi trường bên ngoài cơ thể tựa như một đại dương mênh mông."Bên em là biển rộng",nhưng hãy coi chừng,biển ấy đầy dẫy những cá mập và hải tặc,không đủ bản lãnh hoặc không đủ tiền chuộc thì đừng hòng thoát nhé,hehe.

Nhưng chớ quá lo lắng.Ta chỉ có kẻ thù khi ta còn khăng khăng cố chấp và đầy dẫy hoài nghi.Nhưng một khi ta mở lòng vị tha,cảm thông và chia xẻ thì sẽ không còn kẻ thù nào hiện hữu.Trời sinh cơ thể con người có khả năng tự điều chỉnh thích nghi để biến thù thành bạn.(nhưng xin chớ biến bạn thành thù dù cho khả năng ấy vẫn chạy tốt,hehe).

Một trận bão thổi qua rừng,cây cứng gãy đổ hết,chỉ còn lại dây leo và cỏ.Con cò ăn đêm đậu phải cành mềm thì chỉ có mà lộn cổ xuống ao,hehe.Lão Tử nói"cỏ cứng là cỏ chết,cỏ mềm là cỏ sống".Ông bà xưa thì nói"mềm nắn rắn buông".Thế mới biết khả năng mềm dẻo thích nghi là khả năng tuyệt vời để bảo vệ sức khỏe.Định nghĩa mới của tổ chức Y Tế Thế Giới(WHO)về sức khỏe cũng khẳng định điều này.Hơn nữa,còn nhấn mạnh rằng sức khỏe toàn diện là sức khỏe của cả thể chất lẫn tinh thần,tính mềm dẻo thích nghi phải được thể hiện tốt ở cả hai mặt đó.(Có lẽ tựa như "con cắc kè màu xanh màu đỏ".Nhưng xin chớ để"em bắt về em nấu cà ri"nhé,hehe).

Các triết gia ví đời người như một giòng sông.Dựa vào hình tượng đó ta có thể ví sức khỏe như một giòng nước chảy(cầh ghi nhớ rằng sức khỏe là một tổng thể của cả thể chất lẫn tinh thần)vì sức khỏe chính là sinh mệnh,và nước chảy thì đá mòn.

Có lẽ cần linh động hơn khi xử dụng hình tượng giòng sông để ví von với đời người và sức khỏe.Nguồn sông không phải là một điểm cố định và thụ động.Nguồn sông luôn luôn xuất phát ở thời điểm hiện tại trong cuộc sống hàng ngày.Nhận ra điều đó ta sẽ ý thức được ngay tầm quan trong của việc bảo vệ môi trường.Nếu ta xả rác làm vẩn đục giòng nước ở thượng nguồn thì hạ nguồn sẽ ra sao ! Giòng sông không phải của riêng ta mà còn là thành viên của cả hệ sinh thái,có quyền lợi và có nghĩa vụ đối với hệ giống như bao thành viên khác.Nó có cơm thì hệ có cháo(nó có cơm nguội,hệ có cháo gà,hehe),nó bát nháo thì hệ cũng bổ nhào,nó lào cào thì hệ cho đi đứt,hehe.

Tuy mỗi người chúng ta có cách xử sự riêng với giòng sông của mình,nhưng đều có một mục đích chung là giữ cho nước sông luôn trong lành và không bao giờ tù đọng.Có nhiều cách để giữ tùy theo kiến thức,quan điểm,truyền thống và thói quen của mỗi người,vì " Đạo nào cũng Thiện"(xin chớ đọc âm không dấu như người Tây Nguyên nhé,hehehe).

Riêng tôi có một thói quen đơn giản là chú tâm vào hơi thở bất cứ lúc nào có thể chú tâm được.Mỗi lúc chú tâm sâu xa tôi đều nhận ra đó không phải là hơi thở của riêng mình mà là hơi thở của muôn loài,của vạn vật từ thủa rất xa xưa vẫn đang liên tục trải dài đến vô cùng vô tận.

                                      -000-

                               
                                 BỆNH TẬT

                        "Bách nhân bách tính
                          Bách nhân bách bệnh"

Nếu ví con người như một tảng băng trôi trên biển thì phần chìm dưới nước là sức khỏe và phần nổi lên trên là bệnh tật.Người ta thường xuyên đối diện với bệnh tật hơn là với sức khỏe.Không ai mà không có lúc nhức đầu đau răng sổ mũi ho hen đau bụng tiêu chảy táo bón cảm sốt hồi hộp khó thở choáng váng nôn ọe ăn không ngon ngủ không yên, v...v...Đó chỉ mới là một ít những triệu chứng của thân bệnh.Còn phải kể thêm một ít triệu chứng của tâm bệnh như sợ mất của,sợ hết tiền,sợ con cái học ít,ham số đề,ham chứng khoán,đua xe,thèm gái,thèm rượu bia,thèm thuốc lá,thích lừa đảo,thích xoi mói chuyện người khác,dễ nổi cáu,dễ buồn phiền,hay giận dai,v...v...Thế đấy,bệnh tật xứng đáng với ngôi vị thứ 3 trong tứ trụ SINH LÃO BỆNH TỬ cõng trên vai nỗi ám ảnh kinh hoàng của kiếp người mà Đức Phật đã quy nó vào chân lý thứ nhất của bốn chân lý(Tứ Diệu Đế) :KHỔ ĐẾ(chân lý về cái khổ).

Nhưng bệnh tật không dành riêng cho con người.Cỏ cây muông thú đều có bệnh.Từ dịch chuột(dịch hạch)tới dịch chim(cúm gia cầm).Hết cúm gà rồi tới cúm heo,làm bao nhiêu quốc gia phải đau đầu !Cuộc chiến đấu của con người chống lại bệnh tật quả là hoành tráng.Nhưng cũng như bao nhiêu cuộc chiến khác,có áp bức thì có đấu tranh,mà đấu tranh là đánh trâu,đánh trâu thì trâu húc,hehe.Cuộc chiến với bệnh tật là cuộc chiến không có kẻ chiến bại.Bệnh tật có thể thua một trận đánh nhưng không bao giờ thua một cuộc chiến.Các chủng loại vi trùng siêu vi trùng luôn luôn quay lại chiến trường với những bộ áo giáp kiên cố hơn,những vũ khí lợi hại hơn dưới những lớp mặt nạ ma mãnh hơn.

Thế nên cần có một góc nhìn khác về toàn cảnh bức tranh này.Chúng ta nhân danh cái gì để chiến đấu chống bệnh tật ? Nhân danh hạnh phúc của con người ư ? Nếu thế thì hạnh phúc của một bệnh nhân chẳng lẽ chỉ vỏn vẹn có niềm hy vọng dược chữa lành thôi ư ? Nhưng liệu một người lành bệnh có luôn được sống trong hạnh phúc không ? Tất cả những câu hỏi này sẽ dẫn ta tới kết luận rằng chúng ta chỉ nhân danh NỖI SỢ HÃI và ÁM ẢNH về bệnh tật mà chiến đấu thôi.Một chiến binh chiến đấu bởi nỗi sợ hãi và ám ảnh của chính mình thì sẽ ra sao ?

Bệnh tật là một chân lý của đời là bể khổ.Để giải thoát khỏi bể khổ không phải là nhảy tót lên bờ hay quánh nhau với nó,nhưng là chịu khó ngắm nghía nó cho kỹ.Hãy"nhìn một lần cho rõ mặt oan khiên",rồi sẽ thấy cái oan khiên đó sao mà dễ thương đến thế,hehe.

                                  -000-

                          DƯỠNG SINH

                 "Hư kỳ tâm.Thực kỳ phúc.
                   Nhược kỳ chí.Cường kỳ cốt."
                 " Vô vi nhi vô bất trị." 

Con người ta quý sức khỏe,sợ bệnh tật,ham sống lâu nên tìm đến dưỡng sinh như một lối thoát và hy vọng.Phong trào dưỡng sinh đã rầm rộ trên thế giới từ lâu,nhất là ở các nước tiên tiến,và chỉ mới rầm rộ ở nước ta thời gian gần đây.(Vì ông bà ta đã dạy"ăn cỗ đi trước lội nước đi sau",hehe).

Đa số người tập dưỡng sinh là những người lớn tuổi,vì họ cảm nhận chuyện"gần đất xa trời"và"lực bất tòng tâm"sâu sắc hơn thanh niên.Nhưng hãy nhớ lại ông bà ta từng nói"Đợi nước tới chân mới nhảy thì đã muộn".Thật vậy,nếu ví đời người như giòng sông và sinh lực như giòng nước thì nếu"thượng điền tích thủy ắt hạ điền khan",và nếu "thượng nguồn xả rác ắt hạ nguồn dơ",hehe.Nói cách khác,tuổi già là hậu quả của tuổi xuân.Ai thích tập dưỡng sinh hãy nên tập ngay lúc trẻ.Nhưng nếu già rồi mới nghĩ tới chuyện tập thì cũng không bao giờ là quá muộn.

Người ta thường tập dưỡng sinh với mục đích bảo vệ sức khỏe,phòng chống bệnh tật và kéo dài tuổi thọ.Ai cũng thấy đó là những mục tiêu lý tưởng mang lại hạnh phúc cho cuộc sống.Nhưng ta hãy thử lắng nghe ý kiến của bậc Thánh Hiền nói sao về chuyện này("ôn cố nhi tri tân" mới"khả dĩ vi sư"chứ,hehe) :

Ở phần mở đầu chương DƯỞNG SINH CHỦ trong NAM HOA KINH của Trang Tử,ông viết : "Sinh lực của ta có hạn,mà ham muốn của ta thì vô hạn.Đem cái có hạn mà phục vụ cho cái vô hạn là nguy hiểm lắm thay."

Nếu ta thấy câu nói này là chí lý thì phải suy nghĩ lại về mục đích của dưỡng sinh.Nếu chỉ ham sống khỏe để hưởng lạc,ham sống lâu để hưởng thụ,quá lo lắng với bệnh tật thì việc tập dưỡng sinh mất hết ý nghĩa tự thân của nó.Trang Tử đã kể chuyện Đào Đinh mổ bò để minh họa cho triết lý dưỡng sinh của ông.Con dao mổ bò của Đào Đinh xài 19 năm vẫn bén trong khi người khác phải thay dao mỗi tháng một lần.Ấy là nhờ Đào Đinh không bao giờ phạm dao vào xương.Nhưng để đạt được trình độ đó thì Đào Đinh đã phải dày công luyện tập cho đến khi mổ bò mà không còn nhìn thấy con bò(chắc cũng giống như máy bay hiện đại,phi công chỉ xài rada không cần tới mắt,hehe),để cho cánh tay thuận theo sự điều khiển của cái Thần chứ không còn phải dùng cái ý.

Như vậy với Trang Tử dưỡng sinh là thuận theo tự nhiên,buông bỏ cái ý(tất cả những ham muốn,những lo sợ),để cho cái Thần điều khiển hành vi.Cần bàn thêm về khái niệm"Thần"ở đây,theo Trung Y Dịch thì cội nguồn của sinh mệnh là Tinh,Khí,Thần.Tuy phân biệt 3 hình thức khác nhau nhưng thật sự chỉ là một vì mối quan hệ tương tức nội tại(cốt lõi của Đạo học Đông Phương là nhất nguyên luận : Một là tất cả,tất cả là Một).Tinh Khí Thần hiện hữu ở mỗi cá thể với những nội dung mang tính đặc thù cá thể.Nhưng bản chất của Tinh Khí Thần thì vượt ra ngoài cá thể và luôn đóng vai trò chỉ đạo chi phối cá thể đó.Ví dụ cá thể là những con sóng nổi lên trên bề mặt đại dương,mà nước của đại dương ấy ví như Tinh Khí Thần.Mỗi con sóng đều mang trong nó nước của đại dương theo hình dáng của nó,và khi sóng tan đi thì nước vẫn hoàn nước.

Chuyện này mới nghe qua dường như khó hiểu và không thực tế,chỉ dành cho đám triết gia dở hơi lập dị ăn không ngồi rỗi nói phét.Nhưng nếu nghĩ kỹ một chút ta sẽ hiểu ra rằng ngày nay ta đi máy bay,xài di động,xài máy tính online chát chiết đủ thứ là nhờ những ý tưởng không thực tế và những tay dở hơi dám thực hiện những ý tưởng đó đấy,hehe.

Dưỡng sinh không phải chỉ là một ý tưởng,một phương pháp,một phương tiện.Dưỡng sinh là tự thân của sinh mệnh,là ĐẠO,là giòng chảy xuyên suốt cả vũ trụ từ vô thủy đến vô chung.Nó đang chảy trong ta và ta cũng đang chảy trong nó.

Tất cả những phương pháp dưỡng sinh chỉ là hình thức,nhưng cũng là những đôi cánh mà nương vào đó ta có thể bay xa.

                                    -000-

                              TRỒNG HOA

Bay xa là bay đi đâu ? Chắc là phải bay về nhà thôi,mà nhà thì ở đây rồi."Đi đâu loanh quanh cho đời mỏi mệt",hehe.

Con người ta có tật ở nhà thì thấy buồn,phải kiếm cớ đi loanh quanh để giải sầu.Có người ở nhà thì bề bộn việc nhà,ở nhà mà cứ như không phải ở nhà ! Chỉ có khi đi xa nhớ nhà mới thấy cái thú được về nhà là như thế nào.Đó là cái thú được quay về với những gì thân thuộc,được thảnh thơi không lo nghĩ để tha hồ chia xẻ nỗi niềm.

Chúng ta giống như những kẻ lang thang xa nhà mỗi ngày,tựa như bài hát"sometimes I feel like a motherless child,a long way from home"(dân ca Mỹ).Nhưng thật ra chúng ta vẫn đang sống trong nhà mình mà không hề ý thức.Bởi chúng ta quá bận rộn với những điều mính cho là quan trọng,quá ưu tư,quá lo lắng,quá ham muốn...Chúng ta thích thảnh thơi nhưng lại sợ nhàn rỗi,sợ rằng"nhàn cư sẽ vi bất thiện",,và sợ đối diện với những nỗi buồn chán không tên.

Nếu bạn cho rằng được về nhà là một niềm hạnh phúc,xin bạn hãy biết tận dụng những giây phút thảnh thơi.Nếu bạn thấy mình chưa quen thảnh thơi,phải kiếm một việc gì đó để làm thì xin bạn hãy trồng hoa.

Thân xác bạn chính là mảnh vườn trời cho,và hạt giống thì cũng đã được cấy sẵn trong mảnh đất ấy rồi.Bạn chỉ việc tưới tắn mỗi ngày.Bạn hãy tưới bằng hơi thở của chính bạn,êm dịu nhẹ nhàng,đều đặn sâu xa.Bạn hãy nhớ rằng cái gì dường như yếu đuối nhất lại chính là cái mạnh mẽ nhất."Dĩ nhu thắng cương,dĩ nhược vi cường"(Lão Tử Đạo Đức Kinh)."Há chẳng phải hơi thở đã biến xương cốt các ngươi thành cứng cáp và dựng thẳng nó lên sao"(Kahlil Gibran-Mật Khải).Chúa lấy đất nặn ra Adam theo hình ảnh của Ngài rồi hà hơi vào lỗ mũi khiến hắn trở nên một loài sanh linh(Thánh Kinh-sách Sáng Thế Ký).Hãy quan sát nhịp ra vào của hơi thở như quan sát nhịp lên xuống của thủy triều,bạn sẽ thấy đó là bốn mùa xuân hạ thu đông đang nhịp nhàng luân vũ trong tiết tấu của hệ thái dương quanh giải ngân hà và ngân hà quanh những hố thẳm mênh mông của vũ trụ.

Cứ như thế,bạn hãy tưới tắn đều đặn mổi ngày một cách vô tư không ngóng trông không chờ đợi.Một ngày nào đó đứng trước nghịch cảnh bạn bỗng thấy không hề lo âu sợ hãi.Một ngày nào đó bạn tự dưng thấy dễ dàng cảm thông và bao dung những kẻ đang âm mưu hại bạn.Một ngày nào đó bạn bỗng dưng không còn thắc mắc điều gì vì một bản hòa ca từ ái vang lên ngập tràn trong tim bạn,chan hòa một thứ ánh sáng yên bình như ánh trăng khuya.

                       Và bạn biết rằng hoa đã nở.

                                      -000-





Nhưng còn có một câu hỏi mà bạn không thể không hỏi.

"Chẳng phải lúc nào tôi cũng thở đó sao,ngay cả trong lúc ngủ.Tại sao tôi phải để ý tới hơi thở làm gì cho mất thì giờ ?"

Hãy nhớ lại hình ảnh giòng sông.Nếu bạn xem đời bạn như một giòng sông và giòng nước ấy cính là sinh mệnh bạn.Dù bạn có chú tâm hay không thì giòng sông ấy vẫn không ngừng trôi chảy.Nhưng khi bạn quá chú tâm vào dục vọng,lạc thú,đau khổ,đấu tranh,thù hận,lo âu,sợ hãi,chính bạn đã tự tay mình đắp đập ngăn sông khiến giòng nước bị tù đọng và trở nên ngầu đục.

Nhưng khi bạn thảnh thơi ngắm nhìn giòng sông trôi chảy là bạn đang cùng tuôn trôi với nó,cùng hòa điệu nhịp nhàng với giòng chảy của cả vũ trụ thâm sâu,và những bông hoa nhiệm màu sẽ thong dong mở cánh.

"Thường hữu dục dĩ quan kỳ kiếu.Thường vô dục dĩ quan kỳ diệu".(Lão Tử Đạo Đức Kinh)

Tạm dịch : Luôn luôn sống trong dục vọng thì chỉ nhìn thấy chỗ chia lìa của Đạo(Đạo là khái niệm về nguyên lý vũ trụ theo Đạo Đức Kinh).Luôn luôn thoát ly dục vọng thì sẽ nhìn thấy chỗ diệu kỳ của Đạo.

"Viễn ly điên đảo mộng tưởng,cứu cánh Niết Bàn".(Bát Nhã Ba La Mật Đa Tâm Kinh)

Tạm dịch : Xa lìa những ảo tưởng do dục vọng tạo nên sẽ đạt tới Niết Bàn(Nirvada,trạng thái kỳ diệu không thể nghĩ bàn nếu chưa chứng nghiệm,là mục tiêu tối hậu của lý tưởng Phật giáo).

"Xin hãy mang chúng con lìa xa những điều ác để chúng con được sống trong quê hương,quyền năng và vinh quang của Cha đời đời(Chúa Cha : Thượng Đế,Đấng sáng tạo ra vũ trụ và con người)".(Chúa Jesus,Kinh Lạy Cha).

Mong bạn bắt đầu trồng hoa ngay từ phút này.

                                   -000-

                      CÁCH THỞ CỦA TÔI

Buổi sáng sớm sau khi ngủ dậy và lám vệ sinh cá nhân xong,tôi uống cạn một ly nước lọc rồi mở cửa sổ phòng tập,ngồi bán già và bắt đầu định tâm vào hơi thở.

Tôi hít vào rất chậm và rất nhẹ,rồi thở ra cũng rất chậm(lâu hơn lúc hít vào)và rất nhẹ,giữa 2 hơi thở ra vào hoàn toàn liền lạc không chút ngắt quảng..Tôi không chú ý tới cơ hoành và cơ bụng,tôi chỉ có một ý thức duy nhất là chuyển động của hơi thở và cảm giác không có sự hiện hữu của thân thể.

Một lúc sau,khi lại có ý thức về sự hiện hữu của thân thể,tôi bắt đầu phình bụng lên khi hít vào(mùa xuân),rồi giữ hơi ở huyệt Quan Nguyên(hạ Đan Điển,dưới rốn khoảng 5 phân)trong một khoảng thời gian lâu hơn gấp 4 lần lúc hít vào(mùa hạ).sau đó tôi thở ra,thóp bụng lại,nhìn thấy hơi thở đi từ Quan Nguyên xuống Hội Âm,đến Trường Cường rồi theo Đốc mạch chạy lên Bách Hội,thời gian lâu gấp đôi lúc hít vào(mùa thu).Sau đó tôi giữ ý ở Bách Hội và hoàn toàn ngừng thở,thời gian lâu bằng hơi thở ra(mù đông),thế là xong hiệp 1.Hiệp 2 được tiếp tục bằng hơi thở vào từ Nhân Trung lên Bách Hộ,bụng tiếp tục thóp vào(mùa xuân).Giữ hơi thở ở Bách hội(mùa hạ).Phình bụng lúc thở ra từ Bách Hội theo Nhâm mạch xuống Đản Trung(mù thu).Giữ ý ở Đản Trung và ngưng thở(mùa đông)Hệp 3,tiếp tục phình bụng khi hít vào từ Nhân Trung tới Đản Trung(mùa xuân).Giư hơi ở Đản Trung(mùa hạ).Thóp bụng khi thở ra theo mạch Nhâm từ Đản Trung xuống Thần Khuyết rồi theo mạch Đới vòng ra sau Mệnh Môn(mùa thu).Giữ ý ở Mệnh Môn và ngưng thở(mùa đông).Hiệp 4,tiếp tục thóp bụng khi hít hơi từ Mệnh Môn lên Bách Hội(mù xuân).Giữ hơi ở Bách Hội(mùa hạ).Phình bụng khi thở ra từ Bách Hội xuống Quan Nguyên(mùa thu).Giữ ý ở Quan Nguyên và ngưng thở(mùa đông).Hết hiêp 4 là hết 1 chu kỳ,xả bằng cách tiếp tục phình bụng khi hít vào,vẫn giữ ý ở Quan Nguyên,thở ra bằng miệng  khi thóp bụng lại,sau đó thở bình thường vài giây trước khi tiếp tục chu kỳ khác.

Sau khi đã hoàn tất từ 6 đến 8 chu kỳ(khoảng 30ph),tôi trở lại với phép định tâm đầu tiên khoảng 10ph,sau đó xả bằng cách xoa bóp toàn thân.

Buổi tối trước khi đi ngủ chỉ thưc hành phép định tâm 30ph.

                                      
                                 YÊN HỒNG





Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét